Parafia bogata duchowo!

Nasza Parafia jest niezwykła. Mamy w niej mnóstwo okazji do czynienia dobra. Wystarczy, że się zaangażujesz!

A właśnie z tego zapyta Cię Bóg po śmierci – ile miłości udało Ci się rozdać…

  • Duchowo wspierają nas 4 zgromadzenia zakonne. Czy odwdzięczasz się za tę opiekę Siostrom?
  • Możesz modlić się, troszczyć o chorych, wspomagać aż 2 duże szpitale.
  • Mamy dusze czyśćcowe wołające o modlitwę. Przy naszym kościele jest cmentarz (z niecodzienną liczbą kapitanów żeglugi wielkiej).
  • Nawet nasz grabarz, to człowiek z niesamowitą historią nawrócenia. I życiorysem, którym można by obdzielić kilka osób.

Taka jest nasza Gdynia Orłowo.


Historia Parafii

Najwcześniejsze wzmianki o kościele w Gdyni-Orłowie pochodzą z XVI wieku. Warto wiedzieć, że dzisiejsze prezbiterium kościoła (czyli jego niższa część, w której mieści się także ołtarz) jest pozostałością po wzniesionej w latach 1568-1572 (przez Gergena Rosenberga) świątyni w Małym Kacku.

Około roku 1585 świątynia ta została rozbudowana przez syna Gergena, Jerzego Rosenberga, burgrabię i burmistrza Królewskiego Miasta Gdańska.

Pamiętajmy przy tym, że Gdańsk rozkwitł dopiero pod rządami i przywilejami otrzymanymi w Rzeczpospolitej Obojga Narodów. Ponownie przyłączył się do Polski, gdy mieszczanie z własnej inicjatywy zapłacili Krzyżakom, aby się wynieśli z miasta. Następnie rozebrali do szczętu ich zamek i oddali się Koronie.

Pozostał jednak germański rys kultury mieszczan (ponieważ miasta w Polsce były zaludniane przez królów przez Niemców przynoszących m.in. rozwinięte rzemiosło, ale i niepewną lojalność wobec nowej ojczyzny). W 1939 roku osiągnął on kulminację wrogości wobec Polski.

Jednym z dowodów na to, że fundatorem kościoła był Jerzy Rosenberg jest olejny obraz wotywny przedstawiający klęczącego przed krzyżem mężczyznę w zbroi, datowany na przełom XVI i XVII wieku. W dolnym narożu obrazu widnieje herb donatora (klęczącego mężczyzny), który należał do rodu Rosenbergów.

Obraz: fundator kościoła parafialnego w Gdyni Orłowie - Jerzy Rosenberg klęczący przed ukrzyżowanym Chrystusem.
Obraz Ukrzyżowanie z epitafium, 1612 r. (obecnie w Muzeum Diecezjalnym w Pelplinie). Kliknij, aby powiększyć fotografię.

Obraz jest częścią epitafium, które do lat 80. XX wieku wisiało w kościele. Niestety w wyniku braku odpowiedniej konserwacji zabytek ten uległ zniszczeniu,zachował się jedynie obraz, który obecnie (od 1987 roku) znajduje się w Muzeum Diecezjalnym w Pelplinie.

Przynależność konfesyjna świątyni (czyli wyznania) wzniesionej przez Rosenberga jest kwestią sporną. Nie jest pewne, czy należała ona do katolików czy luteranów. Przypuszcza się, że istniały dwa obiekty kościelne w tym samym czasie i były własnością poróżnionych ze sobą wspólnot wyznaniowych – katolickiej i luterańskiej.

Architektura pierwszego kościoła

Obecne prezbiterium kościoła MBB w Orłowie stanowi przeważającą część substancji pierwszego kościoła. Wykazuje ono dużą solidność budowlaną. Był to kościół orientowany na planie krzyża łacińskiego z drewnianą wieżą, będącą elewacją zachodnią kościoła. Był to kościół niski i przysadzisty, charakterystyczny dla wiejskiego pejzażu pomorskiego.

Zniszczenia wojenne

Mimo oporu Niemców, Gdynia została w miarę szybko wyzwolona przez front nadchodzący ze wschodu. Odeszli ci, którzy usiłowali unicestwić nas fizycznie.

Przyszli ci, którzy chcieli zabić w nas ducha. Zaczęła się okupacja sowiecka, której skutki odczuwać będziemy przez następne pokolenia.

W czasie wojny kościół bardzo ucierpiał, zniszczona została dobudówka, wieża z dzwonem i plebania.

Zaraz po wojnie decyduje się przyjąć w duchową opiekę tę część Gdyni, którą dziś obejmuje parafia orłowska – ks. Stefan Kwiatkowski. Był to przedwojenny wikariusz w Małym Kacku i okupacyjny wikariusz na Grabówku, kapłan mocno związany z Gdynią.

Zamieszkał tymczasowo u państwa Zegarskich. W 1945 roku nadeszła nominacja ks. Kwiatkowskiego na administratora parafii. Nowy administrator poświecił cmentarz. Jako pierwszych (w obrządku rzymsko-katolickim), pochowano na nim ekshumowanych żołnierzy polskich, którzy polegli w obronie Gdyni we wrześniu 1939 roku.

W 1953 roku cmentarz powiększono w kierunku rzeki Kaczej. Zaraz na początku istnienia parafii ukształtowała się jej granica- uwzględniając położenie kościoła, przyłączono 14 ulic leżących na południe od nasypu kolejowego, wyłączając je z parafii Mały Kack.

W 1952 roku biskup chełmiński przysłał do Orłowa pierwszego wikariusza – ks. Stanisława Zawackiego. W maju 1957 roku wzmacnia prezbiterium orłowskie drugi wikariusz – ks. Zygmunt Trela.

Współczesna rozbudowa kościoła

Stary kościół, który dzisiaj oglądamy jako zabytkowe prezbiterium, nie mógł pomieścić nowej parafii orłowskiej. Osiągał on wymiary 9 m szerokości i 18 m długości. Po wielu staraniach uzyskano zgodę na maksymalne wymiary nowej części- korpusu trzynawowego i wieży: 25 m długości i 15 m szerokości.

Kościół wzniesiono w stanie surowym, bez dokończenia wierzy w 1949 roku. Prawdziwą perłą wśród eksponatów nowej części kościoła jest ambona z kościoła starego, wykonana w 1648 roku.

Zabytkowa ambona w kościele.
Ambona z 1648 r.
Rozbudowa kościoła, 1949r.
Budowa nawy kościoła, 1949 r.
Budynek starej plebanii (rozebrany w 2003 r.)

W 1955 roku zakończono budowę wieży, a w 1959 roku rozpoczęto budowę plebanii.


Proboszczowie orłowscy

Ks. Stefan Kwiatkowski

  • Pierwszym proboszczem orłowskim w dosłownym brzmieniu był ks. Stefan Kwiatkowski (1912-1979).
  • Urodził się w Rycerzewie – w parafii Kościelec koło Inowrocławia. Stefan Kwiatkowski ukończył Gimnazjum Humanistyczne w Bydgoszczy i w 1933 roku wstąpił do Seminarium Duchownego w Pelplinie, które ukończył w 1938 roku.
  • W czasie wojny sprawował posługę wikariuszowską w Małym Kacku, Żukowie, Grabówku i Obłużu. Administratorem Orłowa został 13.05.1945 roku.
  • W okresie proboszczowania w Orłowie był dekanalnym referentem KUL (do 1975 roku), a od roku 1962 Radcą Duchownym ad honores.
  • Dnia 11.06.1963 roku przeżywał w Orłowie srebrny jubileusz kapłański. Dokładnie 10 lat po jubileuszu poprosił biskupa o zwolnienie go z obowiązków rządcy parafii.
  • Ksiądz Stefan Kwiatkowski był gorliwym kapłanem, entuzjastą odnowy liturgicznej. Był niezwykle wytrawnym i cierpliwym spowiednikiem. Jego kapłaństwo przypadało na trudne lata okupacyjne i równie trudne lata powojenne (komunistyczny terror, problemy zniewolonego i zrujnowanego wojną kraju).

Ks. Stanisław Zawacki

  • Drugim proboszczem w parafii MBB w Gdyni Orłowie był ks. Stanisław Zawacki
    • Urodzony 21 września 1927 roku w Chełmnie.
    • Ukończył LO im. M. Kopernika w rodzinnym mieście w 1947 roku.
    • Po maturze podjął studia filozoficzno-teologiczne w Seminarium Duchownym w Pelplinie, przyjmując święcenia kapłańskie w 1952 roku.
  • Ksiądz Stanisław Zawacki był wikariuszem w jednej parafii przez 21 lat. W parafii swego jedynego wikariatu (Matki Boskiej Bolesnej w Gdyni-Orłowie), został proboszczem w 1973 roku, po rezygnacji ks. Kwiatkowskiego.
  • W kościele gdyńskim był dziekanem od roku 1980, najpierw w dekanacie Gdynia I (Gdynia-południe), a po przyłączeniu Gdyni do Archidiecezji Gdańskiej (gdy podzielono Gdynię na cztery dekanaty), został dziekanem nowo utworzonego dekanatu Orłowskiego.
  • W dowód uznania za swoją działalność dla parafii, w 1982 roku otrzymał godność kanonika chełmińskiego, a w 1992 roku kanonika gdańskiego.
  • Najbardziej prestiżowym dziełem proboszczowania ks. Zawackiego jest bez wątpienia renowacja wnętrza kościelnego, w jego zabytkowej części – prezbiterium, które w tej chwili jest jednym z piękniejszych w Gdyni.
  • Ksiądz Stanisław Zawacki miał wrodzone zamiłowanie do nauczania, był głęboko zainteresowany problematyką katechetyczną i aktualnymi problemami Kościoła. Był przez lata chętnie słuchanym homiletą. Był skromnym i ludzkim kapłanem- przyjacielem ludzi. W 1996 roku w uznaniu zasług został mianowany kapelanem Jego Świątobliwości.
  • Umarł nagle 27 listopada 1998 roku przeżywszy 71 lat, w kapłaństwie 46- cały czas pełniąc posługę kapłańską w Orłowie.

Ks. kanonik Krzysztof Rybka

ks. Krzysztof Rybka

Od roku 1998 proboszczem parafii był ks. kanonik Krzysztof Rybka, który 28 maja 2017 roku został na mocy dekretu ks. Biskupa przeniesiony do parafii św. Bernarda w Sopocie, gdzie obecnie sprawuje funkcję proboszcza parafii.

  • Ksiądz Krzysztof urodził się 15 października 1958 roku w Dąbrowie. Studia filozoficzno-teologiczne odbył w Wyższym Seminarium Duchownym w Gdańsku- Oliwie w latach 1977- 1983.
  • Święcenia kapłańskie przyjął 16 lipca 1983 roku z rąk biskupa Lecha Kaczmarka.
  • Posługę wikariuszowską wypełniał na Morenie, w Nowym Dworze Gdańskim, w parafii katedralnej i parafii św. Barbary w Gdańsku.

ks. dr Tomasz Biedrzycki

Obecnie proboszczem parafii jest ks. dr Tomasz Biedrzycki.


Zgromadzenia zakonne na terenie parafii

W obraz życia religijnego parafii w Gdyni Orłowie wpisała się działalność żeńskich zgromadzeń zakonnych. Cztery wspólnoty zakonne tworzą z parafią wspólnotę duchową Kościoła lokalnego.

Oprócz apostolskiej świętości i ludzkiej życzliwości Siostry uczestniczą w życiu duszpasterskim i katechetycznym.

Na terenie parafii mamy obecnie cztery zgromadzenia zakonne Sióstr:

  • Dominikanek,
  • Serafitek,
  • Karmelitanek,
  • Urszulanek.

Siostry Serafitki

  • Od 23 września 1967 r. są w Orłowie Siostry Serafitki; zakupiły wówczas część domu jednorodzinnego, który 17 lipca 1969 r. nabyły w całości.
  • W 1970 r. ks. bp Kazimierz Kowalski wydał zgodę na prowadzenie domu klasztornego, przeznaczonego dla Sióstr zgromadzenia, jako dom wypoczynkowy;
  • 20 sierpnia 1971 r. została erygowana kaplica Św. Józefa, w której jest przechowywany Najświętszy Sakrament.

Siostry Urszulanki

  • Od 4 marca 1969 r. są w Orłowie Siostry Urszulanki Unii Rzymskiej;
  • 2 grudnia 1967 r. władze państwowe w zamian za budynek klasztorny (przy ul. Pomorskiej nr 41) przekazały Willę Adama Bębenka na ul. Światowida nr 7;
  • od początku zaczęła funkcjonować dla wiernych kaplica Najświętszego Serca Pana Jezusa; 16 marca 1969 r. została ona poświęcona przez ks. bp. Kazimierza Józefa Kowalskiego.

Siostry Karmelitanki Bose

  • W 1981 r. przybyły do Orłowa Siostry Karmelitanki Bose; zakupiły dom, który następnie rozbudowały; 19 marca 1983 r. dom poświęcił kardynał Luigi Poggi z Rzymu;
  • 15 listopada 1984 r. ks. bp Marian Przykucki konsekrował kaplicę Matki Bożej Wielkiego Zawierzenia.

Siostry Dominikanki

  • Najpóźniej do Orłowa przybyło Zgromadzenie Sióstr św. Dominika (dominikanki);
  • w 1991 r. otrzymały zgodę władz na budowę domu zakonnego; od 8 września 1993 r. zamieszkały pierwsze Dominikanki.
  • Dom klasztorny Opatrzności Bożej i kaplicę Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny poświęcił arcybiskup Tadeusz Gocłowski.
  • Siostry prowadzą w Gdyni zupełnie wyjątkowe przedszkole p. w. Świętej Rodziny. To miejsce, gdzie dzieci mają domową atmosferę, wzrastają w wartościach katolickich, korzystają z niewątpliwie najpiękniejszego w Trójmieście przedszkolnego placu zabaw.

Do 2021 roku – Siostry Elżbietanki

  • W latach 1932-2021 na terenie naszej parafii zamieszkiwały Siostry Elżbietanki. W ich domu od 1933 r. funkcjonowała kaplica Gwiazdy Morza, w której sprawowana była codzienna Msza święta. Siostry były zmuszone zamknąć dom z uwagi na małą liczbę powołań.
  • Dlatego apelujemy do każdego katolika – pamiętajmy o codziennej modlitwie o liczne i święte powołania kapłańskie / zakonne! Abyśmy nie skończyli, jak kraje zachodniej Europy, w których dusze odchodzą z tego świata bez sakramentów.

Wszystkie zgromadzenia zakonne tworzą z parafią wspólnotę duchową Kościoła lokalnego, oprócz apostolskiej świętości i ludzkiej życzliwości siostry uczestniczą w życiu duszpasterskim i katechetycznym.


Na terenie parafii działają dwa szpitale

Ważnym elementem działalności naszej parafii jest posługa Duszpasterstwa Chorych. Na terenie Parafii mamy 2 szpitale wraz z kaplicami katolickim:

1. Kaplica szpitala morskiego im. PCK pod wezwaniem Matki Bożej Fatimskiej, to nowoczesny i funkcjonalny budynek. Został oddany do użytku w 1997 roku.

2. Kaplica w Uniwersyteckim Centrum Medycyny Morskiej i Tropikalnej.

  • Została oddana do użytku w 2023 roku.
  • Nadzór nad remontem i kompletowanie wyposażenia, a przede wszystkim zdobycie środków na ten cel zawdzięczamy w ogromnej mierze staraniom ks. Andrzeja Jereczka – naszego kapelana obu orłowskich szpitali, duszpasterza chorych.